Emlakçılık Etiği

Emlakçılık çoğu insanın gözünde basit, kısa yoldan para kazanma mesleği olarak görülmektedir. Aynı düşünce ne yazık ki bu işi meslek olarak görenlerde de aynıdır. Oysa EMLAKÇILIK bir meslektir. Bilgi ve tecrübe gerektirir. Her önüne gelen emlakçılık yapmamalıdır. Bu işi bilen insanlar yapmalıdır. Yapanlarda EMLAKÇILIK ETİĞİNİ bilemeli, ona göre bu mesleği icra etmelidir. Öyleyse ETİK nedir? ETİK kelime anlamı: Meslek Ahlakı demektir. Emlakçılık yapanların meslektaşlarına karşı saygılı ve ahlaklı davranmalı öncelikle. Kar elde edeceğim diye diğer meslektaşlarına karşı saygısızlık yapmamalıdır.

Bu işi yaparken yaşadığım ve tasvip etmediğim en kronik olay şu– dur: Gayrimenkul sahibiyle görüşme yapılıyor, dairesini gidip afişleniyor, ilanlara giriliyor. Müşteri daireyi görmek istediğinde daire gösterilmeye gidiliyor. Daireye vardığımızda gözlerimize inanamıyoruz. Bakıyoruz ki, bizim afişler daireden çıkartılmış başka bir emlakçının afişi asılmış. İster istemez müşteri “Bu dairede başka bir emlakçının afişi var. Siz başka bir emlakçının dairesini mi gezdiriyorsunuz?” diye soruyor doğal olarak. Bunu müşteriye açıklayamıyoruz.

Gayrimenkul sahipleri ister istemez dairelerinin he– men satılmasını/kiralanmasını ister. Kendilerince “Ne kadar çok emlakçıya verirsem o kadar çabuk gider” anlayışı hakim. Oysa bu anlayış tamamen yanlıştır. Tam burada EMLAKÇLIK ETİĞİ dediğimiz şey ortaya çıkıyor. Emlakçı meslaktaşımıza gelen talep üzerine meslaktaşımızın, gayrimenkul sahibine “Dairesiyle başka emlakçının ilgi– lendiğini, kendisinin de ilgilenmesinin etik olmayacağını” söylemesi ve teşekkür etmesi gerekir. Oysa durum böyle olmuyor. Gelen emlakçı meslektaşımız, dairede asılı bu– lunan diğer emlakçıya ait afişleri hiç umrunda olmadan, düşünmeden hatta hakaret edermişcesine yırtıp atıyor ve kendi afişlerini asıyor daireye. Bu hareket hiçbir meslek etiğine sığmaz.

Emlakçılık işini yapan ve bunu kendisine meslek ola– rak edinen meslektaşlarımın, Meslek Etiği İlkelerine uyul– ması zorunlu olan altı tane temel ilkeyi bilmeleri ve buna göre hareket etmeleri Emlakçılık mesleğini çok güzel bir meslek haline getirecektir. Bu altı temel ilke şöyle sıralanmaktadır:

•Sorumluluk: Meslek mensuplarının müşterilerine, işverenlerine ve kamuya olan sorumluluklarıdır. Bu em– lakçı için “emlakçı- müşteri ilişkisi”, işverenler için “çalışan- işletme ilişkisi” biçimindedir.

•Kamu Yararı: Meslek mensupları kamu yararına uygun davranmayı ilke edinmek zorundadır, bu sosyal sorumluluğun da bir gereğidir. Emlakçı kamuoyunun güvenine önem vermeli ve mesleğinin güvenirliliğini ve imajını her şeyin üstünde tutmalıdır.

•Dürüstlük: Kamuoyunun güvenini sağlamak ve bu güveni korumak üzere, meslek mensupları mesleki yetki ve sorumluluklarını dürüstlük bilincini özümsemiş kişiler olarak yerine getirmek zorundadır. Emlakçılar içinde bu konu çok önemlidir ve dikkat edilmesi gereklidir.

•Tarafsızlık ve Bağımsızlık: Emlakçılık mesleği men– supları mesleklerini yerine getirirken, her türlü çıkar ça– tışmasından uzak kalarak tarafsızlığını korumalı tarafsız ve objektif olmalıdır. Emlakçı işinin her aşamasında, dü–

rüstlüğünü ve objektifliğini korumalı, bunun yanında işinin her aşamasında yapması gereken hazırlıklar ve vermesi gereken bilgiler, belgeler tam, doğru, gerçekçi ve eksiksiz hazır olmalıdır.

•Mesleki Özen: Meslek mensupları gereken eğitim, bilgi, tecrübe ve teknik bilgiye ve ahlaki standartlara sa– hip olmalıdırlar. Ahlaki kurallara ve mesleki etik kodlara uymalı, mesleklerini etiğe uygun olarak gerçekleştirmeli– dirler. Ayrıca ihtiyaç halinde konusunda uzman kişilerden yardım talep etmelidirler.

•Hizmetin Kapsamı ve Niteliği: Emlakçılık mesleği mensupları çeşitli taleplerle gelen müşteriye tam, eksik– siz ve etiğe uygun hizmet vermenin dışında, üstlenecek– leri diğer hizmetlerde de nitelik ve kapsam belirlemede meslek ahlakına uygun davranmalı ve bu hizmetlerde ana çalışma konusunda gösterdiği titizliği göstermelidir.

Meslek Ahlakı Kurallarının gayrimenkul piyasasında kurumsallaştırılması ve emlakçılık mesleğinde uygulana– bilmesi için;

•Nitelik: Mesleki faaliyet için örgütlere başvuran kişile– rin niteliklerinin incelenmesi.

•Farkındalık: Meslek ahlakına paralel olarak önemli olduğunu ve uygun davranış beklendiğini gösteren çeşitli duyuruların hazırlanması.

•Politika: Ahlak olgusuna paralel olarak hedefleri be– lirleyen, meslek ahlakına uygun olmayan davranışları tanımlayan resim düzenlemelerini de kapsayan meslek örgütü politikalarının oluşturulması.

•Etik kodlar: Mesleğin genel değerlerine, amaçlarına ve genel toplumsal ahlak kurallarına uygun kararlar veril– mesi gerektiğini tanımlayan yazılı meslek ahlakı kuralla– rının geliştirilmesi.

•Ahlak komitesi: Kararların alınabilmesi için sektöre hizmet verebilecek, her türlü etik soruna cevap verebilecek ve çözüm üretebilecek bir meslek ahlakı komitesi kurulması.

•Yetki, yetki devri:İhtilaflı ya da “gri alan”a giren etik sorun– ların da yetkisine verildiği etik dinleyiciler, etik denetçiler ve ombudsmanların kurulması.

•İletişim: Mesleki ve etik kararları yazılı olarak duyurma, daha önce– ki benzer kararları ve etik kuralları hatırlatılması.

•Raporlama: Altı ay ve bir yıllık periyodlarla meslek etiği açısından sektörün durumunu gösteren raporların hazırlanması ve bu raporların meslek örgütü de dahil olmak üzere ilgili mercilere sunumu.

•Planlama: Meslek ahlakı politikalarında gerekli olduğu düşünülen değişikliklerden meslek örgütü üst yöneti– mine ve ilgili kamu birimlerine bilgi verme.

•Üst yönetim: Meslek mensuplarının düşüncelerini açıkça ifade edecekleri örgüt içi mekanizmalar geliştir– meyi amaçlamalıdır.

•Örgüt kültürü: Etik kodların öncelikle sektörün genel yapısına daha sonra da birimler itibariyle örgüt kültürünün içine sokulması. Yeni yapının örgüt kültürü ile uyumunun sağlanması ve kültür uygulamalarında etik konulara sü– rekli bir şekilde yer verilmesi.

•Ödül ve ceza mekanizması: Etik kodlar oluşturulur– ken örgüt kültürüne uyumun sağlanması, etiğe uygun davranışların ödüllendirilmesi, etiğe uygun olmayan dav– ranışlar cezalandırılırken eşitliğe dikkat edilmesi.

•Denetim: Meslek mensuplarının rekabet nedeniyle ahlaka uygun olmayan davranışlarda bulunabilecekleri göz önüne alınarak engelleyici önlemlerin alınması.

•Eğitim: Sektörde her düzeydeki meslek mensubu için sistematik eğitim programlarının geliştirilmesi, bu programlar çerçevesinde meslek mensuplarına sadece ne– yin doğru neyin yanlış olduğu değil, bir davranışın diğer meslek mensupları, ilgili taraflar, toplum ve ülke üzerinde yaratacağı etkilerin de öğretilmesi.

•Tutarlılık: Sadece grup halinde, örgüt olarak ya da sektör genelinde alınan kararlarda etiğe uygun davranış ve kararlar, etiğin gözetilmesi değil, meslek mensupları– nın bireysel karar, davranış ve uygulamalarında etiğe

uygunluğun aranması gibi temel 15 konunun tamamlanması gereklidir.

Yasin ARSLAN Eğitimci, Araştırmacı yazar