Erzuruma Değer Katanlar Lütfü Yücelik’le Röportaj
Şehirler bugünün dünyasında ekonominin merkezi olma haline gelmeye başladılar. Ülkelerin rakip olduğu dünya anlayışı yerine şehirlerin rakip olduğu bir dünya anlayışı gelişmeye başladı. İşte bu rekabet içerisinde ülkesel kalkınma yerine bölgesel kalkınma anlayışının benimsendiği görüldü. Bu süreçte şehir ekonomilerinin geliştirilmesi ve üretim merkezi olma ve markalaşma konuları daha çok gündeme gelmeye ve tartışılmaya başlandı. Erzurum ise sahip bulunduğu tarihi, kültürel ve stratejik önemi nedeniyle bir cazibe bölgesi olmasını sağlayabilecek büyük bir potansiyele sahip. Bu potansiyelin harekete geçirilmesinde şüphesiz en etkili olan ekonomik yatırımların başarısıdır. Bu yüzden Erzurum’un ekonomik patronları Erzurum’un bu yola çıkmasında ve başarılı olmasında önemli etkileri vardır. Ekonomi patronlarının buluştuğu en önemli kuruluşlardan bir tanesi ise Erzurum Ticaret Odasıdır. Uzun bir dönem bu kuruluşun yönetiminin başında olan Lütfü Yücelik ise Erzurum’un cazibe merkezi olması ve ticaretinin gelişmesi için son dönemlerde şehirde en çok öne çıkan isimlerden biri oldu.
1 Ocak 1952 yılında dünyaya gözlerini Erzurum’da açan Yücelik 1975 Yılında İnşaat malzemeleri satışı ile başlayan ticari hayatını daha sonra otomobil bayiliği, yedek parça ve en sonunda yol müteahhitliği işleri ile sürdürdü. 1987 yılında mensubu olduğu Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası(ETSO) yönetim kurulu başkan yardımcılığı görevinde bulundu. Bu görevini 1992 yılına kadar sürdürdü. 1992 yılında yönetim kurulu başkanlığına seçildi ve 2005 yılına kadar bu görevini sürdürdü. 2005 yılında yönetim kurulu başkanlığına Muammer Cindilli seçilmesiyle görevini Cindilli’ye devretti. 2009 yılında yapılan seçimlerle tekrar. Yönetim kurulu başkanlığına seçildi ve bu tarihten itibaren bu görevini sürdürerek Erzurum Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanlığını en uzun süre görevde kalan ismi oldu.
Lütfü Yücelik Erzurum Ticaret ve Sanayi Odasının Yönetim Kurulu Başkanı olmasının yanı sıra ortaklık kültürü olmayan Erzurum’da ERÇİMSAN Holding gibi bir Türkiye devinin liderliğini yapmakta. Erzurum’un hak ettiği yere gelmesi için olağan üstü çaba sarf eden Lütfü Yücelik bu çabalarından dolayı Türkiye’nin en etkili 32. İşadamı olarak seçilmiş durumda. Ortaklık kültürünün gelişmesi ve özelleştirme faaliyetlerinin başarısı için sağladığı katkılardan dolayı 2010 yılında TBMM şeref ödülüne layık görüldü. 1993 yılında özelleştirme kapsamına alınan Aşkale Çimento Fabrikası’nın halka mal edilmesi için ER-ÇİM-SAN Yatırım Sanayi Ticaret A.Ş.’nin kurulmasına öncülük etti, ERÇİMSAN Holding A.Ş. ve Aşkale Çimento Sanayi T.A.Ş.’nin yönetim kurulu başkanlığı görevini yürüttü. Lütfü Yücelik Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yüksek Koordinasyon Kurulu üyeliği görevinde bulunmuştur. Aşkale Çimento Fabrikasının ERÇİMSAN’a özelleştirme kapsamından dönemin en güçlü çimento fabrikalarını elinde tutan, gazete ve televizyon sahibi Cem Uzan ile yaptığı rekabet onu unutulmaz isimlerden biri yapmıştır.
1992 yılında seçildiği Erzurum Ticaret Odası başkanlığına kendi isteğiyle 7 Eylül 2022 tarihinde gerisinde başarılarla dolu bir sevgi seli bırakarak şerefli bir şekil görevinden ayrılma kararı aldı. Evli ve dört çocuk babası olan Lütfü Yücelik’e bundan sonraki yaşamında başarılar diliyor ve kendisiyle 2015 yılında yaptığımız röportajı yeniden yayınlıyoruz
Sayın Lütfü Yücelik Erzurum derken sizin aklınıza ilk ne gelir? Bu şehirde neler yapmaktan hoşlanırsınız? Nelerin özlemini çekersiniz?
Erzurum derken aklıma, çocukluğumuzun, gençliğimizin geçtiği, sevincimize, çilemize, hayat mücadelemize ortak olan, Anadolu’nun kadim bir şehri geliyor. Erzurum’da ailem, dostlarım ve arkadaşlarımla birlikte olmak hoşuma gidiyor. En çok özlemini çektiğim şey ise; şehrimin hak ettiği kıymeti görmesi ve bir gün her yönüyle gelişmiş, tam anlamıyla cazibe merkezi olmuş bir kent kimliğine kavuşmasıdır.
Sayın Başkan Bir çok ülkeyi ve şehri gezme imkânınız oldu. Gezdiğiniz yerlere göre Erzurum sizce ne durumdadır?
İnsanlar yaşadığı yerlerin dışına çıktığı zaman, ekseriyetle gezip gördükleri yerlerle yaşadığı yerin mukayesesini yapar. Elbette biz de zaman zaman bu tür kıyaslamaları yapıyoruz. Şehrimiz her ne kadar jeopolitik öneme sahip olsa da ve tarihi boyuncahep bu özelliğiyle ön plana çıksa da uzun yıllar ihmal edilmiştir. Ancak son yıllarda eğitim, sağlık, turizm ve ulaşım alanlarında önemli projelere imza atılıyor. Bunların devam etmesi gerekir. Sanayide ve üretimde henüz istediğimiz seviyeye gelemeyen ilimizde, coğrafi ve iklimsel şartları göz önünde bulundurarak çok iyi analizler yapmamız gerekir. İşte bu noktada kış turizmi ve termal turizm önde olmak kaydıyla turizmde de marka olma fırsatını çok iyi değerlendirmemiz gerekmektedir. Şehrimiz bölgesinde iyi bir noktada olmasına rağmen maalesef bazı şehirlerimizin de gerisinde olduğunu görüyoruz. İlimizden daha iyi noktada olan şehirlerle yapılan kıyaslamalardan müspet sonuçlar çıkarmalı ve bizler daha iyisini nasıl yaparız onu düşünüp fiiliyata geçirmeliyiz.
Erzurum için Lütfü Yücelik neler yapmıştır? Bu şehir için en çok ne yapmak isterdiniz?
Öncelikle hepimizin yaşadığımız bu şehir için bir şeyler yapması gerekir. Şahsen, yaptığımız şeyleri anlatmayı sevmeyen bir yapım var. Ancak, Allah nasip etti, biz de bir grup arkadaşımızla şehrimiz için önem arzeden bazı oluşumların öncüsü olduk. 1993 yılında özelleştirme kapsamına alınan Aşkale Çimento’nun halka mal edilmesine vesile olan ve toplumun her kesiminden insanların yer aldığı çok ortaklı bir yapıya sahip ERÇİMSAN’ın kurulmasına ön ayak olduk. Şu anda Aşkale Çimento; sektöründe ilk sıralarda, en büyük 500 şirket arasında da ilk 100’e girme hedefine büyük ölçüde yaklaşmış ve Özelleştirme konusunda Türkiye’de ve dünyada örnek gösterilen kuruluşlardan bir tanesi. Elbette böyle başarılı bir özelleştirmede aktif rol almak, şehrimiz adına bizler için her zaman gurur kaynağı olmuştur.
Ekonomist dergisince Türkiye’nin en etkili 50 iş adamı arasına 32.sırada girdiniz. Etkili bir iş adımı nasıl olunur? Yada nasıl etkili bir iş adamı oldunuz?
Şahsımda ifade edilen bu başarı hepimizin ortak eseridir. 21 yıl önce Aşkale’den yola çıkarken; böylesi büyük bir aileye sahip olabileceğimizi çoğu kimse tahmin bile edemedi. Ortağından çalışanına, yönetim kurulundan bölge insanına bunu paylaşıyoruz. Aşkale Çimento’nun geldiği nokta bizler için en büyük mutluluk, en büyük gurur kaynağıdır. İşin en başında sermayemizle birlikte yüreğimizi ortaya koyarken bir takım tereddütler ve çekinceler taşımıyor değildik. Ama ne olursa olsun umudumuzu asla kaybetmedik. Şimdi sahip olduğumuz kıymetler, geldiğimiz nokta, yakaladığımız başarılar ve hepimizin değer kattığı “Aşkale Çimento” markası, emeklerimizin en güzel karşılığıdır sanırım.
Erzurum ve onun art bölgesi açısından ETSO ve ER- ÇİMSAN’ın önemi nedir? ERÇİMSAN başarısının altında ne yatmaktadır.
Öncelikle Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO), Anadolu’da kurulan en eski meslek kuruluşlarından- birisidir. Resmi kuruluş tarihi 1919 olarak belirlenmesine rağmen, ilk kuruluş çalışmaları 1838 yılında yayınlanan kanuna dayanmaktadır. ETSO, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Odamız, kuruluş amacına uygun olarak; ilimizin, tüccar ve sanayicimizin problemlerini tespit ederek, bunları ilgili makamlara iletip, çözüme kavuşturulmasına çaba gösteriyor. Hedeflerimize, üyelerimizden aldığımız güç ve motivasyonla ulaşmaya gayret ediyoruz. 5 binden fazla üyesiyle Erzurum’un önde gelen sivil toplum kuruluşlarının olan odamız; şehrimizi ve bölgemizi ilgilendiren her türlü ekonomik, sosyal ve kültürel olaylarda kendisine düşen görevi layıkıyla yerine getirmeye çalışıyor. ERÇİM- SAN ise daha önce sözünü ettiğimiz gibi tamamen kolektif bir ruhla ortaya çıkmış bir birlikteliğin ürünüdür. Şehrimiz ve bölgemiz ekonomisi açısında büyük bir öneme sahiptir. 1993 yılında bu güzel oluşum ve girişimin içinde olurken; bölge insanının sosyal ve ekonomik anlamda aydınlık dolu yarınlar yaşamasını asıl gaye edindik. O günlerde istedik ki; bizlerle beraber olan mesai arkadaşlarımız huzur, esenlik ve sağlık içinde bir ömür sürdürsün, yaşam kaliteleri her gün biraz daha artsın. Arzu ettik ki; sahip olduğumuz imkânlar çoğaldıkça çalışma arkadaşlarımızda kazansın, onlarda mutlu olsun. O gün dedik ki; hem yol arkadaşlarımıza, hem bölgemize, hem de ülkemize katkı yapmanın onurunu hep beraber yaşayalım. Bize bu yolda destek olanları mahcup etmedik. ERÇİMSAN Holding’in şu anki duruşu, yaptığımız onurlu ve gururlu mücadelenin en güzel ifadesidir. İnşallah hep birlikte daha güzel ve güçlü yarınlara beraber yürümeye devam edeceğiz. Kısacası ERÇİMSAN’ın başarısının altında, inanmak, güvenmek ve çalışmak yatıyor.
“Erzurum Çalıştayı ve Ortak Akıl Platformu” adı altında Erzurum için önemli bir çalışma yaptınız Bu platform hakkında bize kısaca bilgi verir misiniz?
‘Erzurum Çalıştayı ve Ortak Akıl Platformu’nun ilkini 12 Şubat 2010 tarihinde gerçekleştirdik. 4 yıllık sürenin sonunda bu çalışmanı Erzurum açısından bir değerlendirmesini yaptık. Aradan geçen yıllara rağmen aslında Erzurum’un gündeminin çok değişmediğini gördük. Yaşanan sıkıntılara çözüm bulma konusunda ortak akılla hareket etmek büyük bir önem taşıyor. Erzurum tarihindeki başarısını henüz günümüz modern dünyasına taşıyamadı. Biz Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası olarak, ilimizin ticari, sanayi, ekonomik sorunlarıyla ilgilendiğimiz gibi sosyal ve kültürel sorunları ile de ilgileniyoruz. Ortak akıl süzgecinden geçirerek çözüme kavuşturmak amacıyla da 2.Erzurum Çalıştayı ve Ortak Akıl Platformu’ nu yapmak ve 2023’e doğru Erzurum’un gündemini sıcak tutmak istedik. Meclis, meslek komitesi, oda yönetimi, personeli ve akademisyen üyelerden oluşan 16 kişilik bir hazırlık komitesi oluşturduk. 10 gündem başlığı altında Nisan, Mayıs ve Haziran ayları içerisinde toplam 95 saat süren, ilimiz kamu ve özel sektörü temsilcilerinin, üniversitelerimizin, STK temsilcilerimizin katılımıyla 40 çalıştay toplantısı yaptık. Çalıştay hazırlığının sürdürüldüğü 3 aylık dönemde 100 paydaş anketi yapıldı. Çalıştaya konu edilen başlıklar, anketlerden yola çıkılarak belirlendi. 1 milyon nüfuslu; ticaret, tarım ve hayvancılık, sanayi ve üretim, ulaşım ve dış ticaret, eğitim, şehirleşme, turizm-tanıtım ve medya, sağlık ve spor alanlarında yeni. İstihdam alanları açmış, modernleşmiş bir şehir olması, 2023 Erzurum vizyonu olarak değerlendirilmektedir. Amacımız; bu gündem maddelerinin ortak akılla önümüzdeki 10 yılın şehrimiz açısından sistemli, planlı ve koordineli şekilde yönetilmesine, yaşana bilirliğin artırılmasına, şehrin sahiplenilmesine ve insanımızın yaşam standartlarının yükseltilerek Erzurum’un hak ettiği konuma gelmesine katkıda bulunmaktır.
Evliya Çelebi ‘Erzurum ilim yapılacak en iyi beldedir’ demiş. Bu bağlamda kurmayı düşündüğünüz vakıf üniversitesi ne durumda, bir ilerleme var mı?
Erzurum’a ve bölgeye büyük bir katma değer sağlayacak, gençlere alternatif eğitim imkanı sunacak ve kar amacı gütmeyen bir vakıf üniversitesi kurmak odamızın önemli hedeflerinden birisi… Doğu Anadolu Bölgesi’ne ilk vakıf üniversitesini kazandırma çabasında olan odamız, ETSO Yardım Araştırma Geliştir- me Vakfı adına yaptıracağı üniversiteyle ilgili önemli aşamalar kaydetti. Kuracağımız üniversitenin kampüs alanı olarak belirlediğimiz, Devlet Su İşleri (DSI) 8. Bölge Müdürlüğü’ne ait Erzurum-Aziziye karayolu üzerindeki 136 dönümlük arazinin tapusunu aldık. Bu alanda DSİ personelinin ikamet ettiği lojmanlara karşılık da, kurumun şehir merkezindeki yerleşkesinde 40 adet lojman yaptırıyoruz. Uzun zaman alan bürokratik işlemlerin ardından, DSİ 8. Bölge Müdürlüğü ile imzalanan sözleşme çerçevesinde inşa edilecek lojmanların ihalesi yapıldı ve inşaata başlandı. Belirli aşamalardan geçerek gelinen noktada, YÖK’e ETSO Vakıf Üniversitesi’yle ilgili raporu sunacağız. Sonrasında ise kanunlaşma aşamasına kadar her bir aşamayı yakından
takip edip en kısa süre üniversitemizin kapılarını gençlerimize açacağız.(Editör notu: ETSO Vakıf Üniversitesi 15 Temmuz darbe girişimi ve akabinde yaşanan salgından dolayı bir ilerleme kaydedilmemiştir)
Erzurum ekonomisi açısından çok önemli bir kuruluşun ETSO’nun başkanısınız. Erzurum ekonomisi hakkındaki değerlendirmeleriniz nedir?
Ağırlıklı olarak tüketime dayalı ekonomik bir yapıya sahip olan Erzurum’da ticari hayatı canlı tutan belli başlı sektörler var. Bunların başında, tarım ve hayvancılık, inşaat, perakendecilik ve turizm sektörleri geliyor. Büyük bir kısmı iklimsel şartlara endeksli olan bu sektörlerde zaman zaman yaşanan sıkıntılar ilin ekonomisine de büyük ölçüde etki ediyor.
Bölgemiz uzun yıllar ihmal edilmişliğin acısını çekti. Ekonomik anlamda hızlı bir kalkınmanın anahtarı; üretim yapabilmektir. Üretim; kalkınmanın temelini oluşturur. Bunu temin etmek için, merkezi yönetimin, bölgesel unsurların, mahalli yöneticilerin, sivil toplum kuruluşlarının, kısacası herkesin taşın altına elini sokması gerekir. Yıllardan bu yana bölgenin çözülemeyen ekonomik ve sosyal sorunları ancak bu şekilde çözüme kavuşturulabilir.
Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de ulusal anlamda güçlü sermayelerin acımasızca yok edip, silip süpürdüğü bölgesel küçük işletmelerin ayakta kalabilmesi için ya şirket evlilikleri ya da sermaye birliktelikleri sağlanmalıdır. Kalkınmanın temel öğesinin üretimden geçtiği gerçeğinden hareketle son dönemlerde iş adamlarımız, sanayici ve müteşebbislerimizin gayretleri bizleri mutlu ediyor ve bu manada çok da karamsar olunmaması gerektiğini düşünüyoruz. Ortaklık kültürü; işletmelerin büyüyüp, rekabete dayalı ekonomik şartlarda gelişmesine imkân sağlayan ve onları güçlü kılan bir yapıdır. Mevcut ekonomik şartlarda ortaklık kültürüyle hareket etmek büyük önem taşıyor. Ferdi sermayelerden ziyade, birleştirilmiş sermayeler daha büyük başarı sağlıyor. Günümüzde ailelerin bile bir arada duramadığı bir ortamda, birbirini hiç tanımayan insanların or- tak bir işe kalkışması, birlikte mücadele etmesi çok zor. Ama bunu becerebilenlerin başarıyı da yakalaması işten değil. Şu anda Türkiye’nin 500 büyük kuruluşu listesinde her yıl daha üst sıralara tırmanan Aşkale Çimento da bu yapıya sahip, her geçen gün büyüyen, gelişen ve bölgesine ekonomik anlamda katkı sağlayan örnek bir kuruluş.
Size göre Erzurum neresidir? Bizim için kafanızdaki, kalbinizdeki Erzurum tanımını yapabilir misiniz?
Bana göre Erzurum Türkiye’nin kalbidir. Kafamdaki Erzurum; coğrafi olarak nasıl Türkiye’nin zirvesindeyse, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda da hep aynı şekilde zirvede veya zirveye yakın yerlerde bir şehir kimliğine kavuşmuş bir Erzurum’dur. Röportaj:Ömer Yaşar ÖZĞÖDEK
About The Author
