ŞEHİRCİLİKTE ÖRNEK BELEDİYE UZUNDERE NASIL TURİZM MERKEZİ OLDU? SAKİN ŞEHİR OLMAK İÇİN NELER YAPILDI?

Üst üste iki dönem Belediye Başkanlığı görevini yürüten Halis ÖZSOY başkanlığını yürüttüğü Uzundere Belediyesinde şehircilik açısından önemli çalışmalar yaparak, Uzundereyi şehircilik açısından örnek bir şehir haline getirmiştir. Uzundere 06 Ekim 2013 tarihli resmi gazete ile Turizm merkezi olarak kabul edilmiştir. 20 Mart 2016 tarihinde ise İtalya’da yapılan Uluslararası Cittaslow İcra Kurulu Toplantısı’nda Türkiye’nin 11. sakin şehri oldu. Uzundere ilçemizin turizm merkezi ve sakin şehir olma yolunda attığı adımlara kısaca bir göz atalım

UZUNDERE NERESİDİR:

Coğrafik açıdan Doğu Karadeniz de bulunan Uzundere ilçemiz 840 km2 yüz alanına sahip olup denizden yüksekliği 1140 metredir. 18 mahalleye sahip olan ilçemizin nüfusu 8465 kişidir. Erzurum’a uzaklığı 85 Km olan Uzundere ilçesi, Kuzeydoğu Anadolu’yu, Doğu Karadeniz’e bağlamaktadır. Gürcistan yolu üzerinde bulunan Uzundere ilçesi canlı bir kültüre ve sosyal hayata sahip olmuştur. Erzurum barlarından Azot barı’nın olması varlığı bile ilçemizin çok güçlü kültüre sahip olduğunun önemli bir göstergesidir. Uzundere doğa ve kültür odaklı turizm açısından ülkemizde en yüksek potansiyele sahip ilçelerden biridir. Çoruh Havzasının Tortum Vadisi bölümünde yer alan ilçemiz başta, Öşvank Kilisesi olmak üzere ortaçağdan kalma görkemli tarihi eserlere, başta Tortum Gölü ve Çağlayanı olmak üzere olağanüstü doğal güzelliklere sahiptir. İlçemiz tarih boyunca çeşitli uygarlıkların kesişme alanında yer aldığından, yaşamın bütün alanlarında kültür zenginliklerine sahiptir. Yüksek Doğu Anadolu Platosu ile Karadeniz Bölgesi arasında geçiş sağlayan bir mikro klima alanı olması nedeniyle zengin bir bitki örtüsüne sahip olması, Uzundere gastronomi alanındaki zenginliğinin başlıca nedenidir. Yüksek Platolarda doğal ortamda yetiştirilen hayvanlardan elde edilen ürünler, düşük rakımlardaki vadi tabanlarında yetiştirilen onlarca farklı meyve ve sebzeler, yüzyılların mirası olan yemek kültürünü zenginleştirmiştir. Uzundere coğrafyası ve iklimi ekolojik açıdan sadece çok zengin bitki örtüsünü değil hayvan çeşitliliğini özellikle kuş türlerinin çeşitliliğini de artırmıştır. Uzundere ilçesi meyve bahçeleri, sarıçam ormanlarının yanı sıra dini ve sivil mimarinin özgün örnekleri ile bezenmiş durumdadır.

UZUNDERE’DE GEZİLMESİ, GÖRÜLMESİ GEREKEN YERLER VE YAPILMASI GEREKEN ŞEYLER

Uzundere mağarası

Tortum gölü, çayı ve şelalesi

Su dökülen şelalesi

Uzundere deresi

Uzundere maden suyu ve şifalı suları

Yıkıklar(Yedi Göller)

Peri bacaları

Kelebek ve kuş türleri

Öşvank kilisesi

Ziyaret tepe, Murat dağı, Gülü Bağdat, Kemerli Dağ ziyaretgâhları

Uzundere evleri

Engüzek (Ağcakale) kalesi

Trekking, kano, dağ bisikleti ve buz tırmanışı faaliyetleri

UZUNDERE BELEDİYESİNİN ÖRNEK FAALİYETLERİ

Tortum gölünde kano, bot, göl kanosu faaliyetleri düzenlendi ve göl çevresi bir kamp merkezi haline getirildi

Yöreye özgün organik meyvelerin yetiştirilmesi ve işlenmesine yönelik faaliyetler düzenlendi

Anı ağaçlar tespit edildi. 175 yaşında Dut ağacının tescili yapıldı

Uzundere Deresi ıslah çalışmaları yapıldı

Atık su arıtma ve katı atık toplama ve işleme tesisleri açıldı

Kanalizasyon şebekesi kuruldu.

Kırsal yaşam müzesi açıldı

Kaliteli ve sağlıklı içme ve kullanma suyu sorunu çözüldü

Eğitime yönelik toplumsal alt yapıya önem verildi ve geliştirildi.

PTT Bank hizmet binası açıldı

Sağlığa yönelik toplumsal alt yapı geliştirildi

Belediye hizmet binaları yenilendi ve geliştirildi

Telefon ve elektrik hatları yer altına alınmasında katkı sağlandı

Kültürel, sportif faaliyetler desteklendi ve boş zamanın değerlendirilmesine yönelik alt yapı güçlendirildi. Kuş gözetleme, buz tırmanışı vb. turistik ve sportif festivaller düzenlendi

Seracılık, fidan ve çiçek yetiştiriciliği desteklendi.

Mezarlıklar düzenlendi ve bakımları yapıldı

Engellilere, kadınlara, çocuklara ve yaşlılara pozitif ayrımcılık uygulandı

Kooperatifçilik desteklendi

Uzun dere gastronomisi üzerine çalışmalar yapıldı.

Yerel demokrasinin gelişmesine katkı sağlamak için ilçede bulundan Sivil Toplum Kuruluşları desteklendi

Uzundere iş çevreleri için elverişli yerel yatırım atmosferinin sağlanması amacıyla uygulanan teşviklerden faydalanmaları için yerel girişimcilere proje döngü eğitimi ve KOSGEB girişimcilik kurslarının açılması ve devam ettirilmesi için rehberlik hizmetleri sunuldu

Mesleki kurslar açıldı (arıcılık, aşçılık, seramik ve iş makinesi operatörlüğü vb.)

Ulusal ve uluslararası yatırımların ilçeye çekilmesi için tanıtım hizmetleri sunuldu

UZUNDERE NASIL TURİZM MERKEZİ OLDU?

Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri içinde veya dışında, öncelikle geliştirilmesi öngörülen; yeri, mevkii ve sınırları Bakanlığın önerisi ve Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit ve ilan edilen, turizm hareketleri ve faaliyetleri yönünden önem taşıyan yerleri veya bölümlerine deniyor. Turizm merkezi olmak için aşağıdaki çalışmalar Halis ÖZSOY liderliğinde aşağıdaki çalışmalar yapılmıştır.

Uzundere’de yatırım turizm ile ilgili planlama, yatırım, tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine yön vermek isteyen kamu kurum ve kuruluşları için başvuru rehberi niteliğinde bir turizm master planı hazırlandı. Böylece KUDEKA TRA 1 bölge planlarında vurgulanan mevcut doğal ve kültürel kaynakların turizm yönünden geliştirilmesine yönelik ana politika ve strateji program faaliyetlerini ortaya koyarak ulusal politikalarla uyumlu yerelden planlama yaklaşımı hedeflendi.

Yerel planlama yaklaşımının başarılı olması için gereken politik ve sosyal desteğin sağlanmasına yönelik gerekli olan sivil toplum örgütlenmesi sağlanmıştır.

Belediye ve Sivil Toplum Kuruluşlarınca kurulan ortaklıklar ile turizme yönelik birçok faaliyetler düzenlenmiş, halkı turizm açısından bilinçlendirici çalışmalar yapılmış, sosyal ve fiziki alt yapı çalışmaları yapılmıştır. Mekan pazarlama stratejisinin bir gereği olarak pazarlamadan sorumlu özel birimler ve birliktelikler kurulmuştur. DATUR kapsamında sahada yol gösterici tabelalar hazırlanmış. Yöreyi tanıtıcı çok çeşitli sayıda materyal hazırlanarak dağıtılmıştır. Mekan pazarlama stratejisinin başarılı olması için gerekli vizyonun oluşturulması için ulusal ve uluslararası birçok aktör analiz edilerek rekabet analizi çıkarılmış ve böylece Uzundere Turizm Vizyonu belirleniştir. Belirlenmiş olan bu vizyon ulusal ve uluslararası birçok etkinlikte başarılı bir şekilde yansıtılmıştır.

Turizm merkezi olma yönünde yapılan bir diğer çalışma ise küresel Pazar alanına ilişkin yapılan inceleme ve araştırmalardır. Bu kapsamda birçok inceleme gezisi, turizm firmaları ile yapılan görüşmeler, katılan konferanslar ve turizm fuarlarına katılım olmuştur.

SAKİN ŞEHİR UZUNDERE

İtalyanca Citta (Şehir) ve İngilizce Slow (Sakin) kelimelerinden oluşan Cittaslow, Türkçeye Sakin Şehir anlamında çevrilmektedir. Cittaslow Kentler Birliği, küreselleşmenin şehirlerin dokusunu, sakinlerini ve yaşam tarzını standartlaştırmasını ve yerel özelliklerini ortadan kaldırmasını engellemek için Slow Food (Geleneksel Yemek)hareketinden ortaya çıkmış bir kentler birliğidir. Sakin Şehir Kapitalist şehir modeli ve Küreselleşmenin getirdiği kültürel, ekonomik, kentsel ve çevresel sorunlara ve krizlere en uygun çözüm olarak görülmektedir.

Sakin Şehir Konsepti ile şunlar amaçlanmaktadır.

Şehrin değerlerine, esnafına ve halkına sahip çıkması ve bunu gelecek nesillerle paylaşması

Çevreye ve insana zararlı olmayan alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarının teşvik edilmesi.

Şehrin sahip olduğu değerlerin korunmak, yenilenmek ve iyileştirilmektir.

Yayalara ayrılmış alanların oluşturulması ve araç gürültüsünün en aşağı değerlere çekilmesi

Organik ürünlerden yapılan yöresel yemeklerin özendirilmesi

Yerel ürünlerin satılabileceği sağlıklı bir ortam oluşturmaktır.

Belediye hizmetlerinin sanal ortama taşıması ve bu konuda Sakin şehir (Cittaslow) unvanını Uzundere Belediyesi şu çalışmaları yaparak kazanmıştır

1. Çevre Politikaları kapsamında Uzundere’ye sağlıklı içme suyu kazandırılmış, hava kirliliği önlenmiş, kentsel atık toplanması ve ayrıştırılmasının yapılarak çevre kirliliği önlenmiş, kanalizasyon şebekesi ve

atık su arıtma tesisi kurulmuş, binalarda ve kamu kullanım alanlarında enerji tasarrufu sağlanmış, görsel kirliliğin ve trafik gürültüsünün önüne geçilmiş ve biyo çeşitlilik korunmuştur.

2. Altyapı Politikaları kapsamında, bisiklet yolları yapılmış ve kullanımını teşvik edici projeler geliştirilmiş, engelsiz şehir olma yolunda çalışmalar yapılmış, kadın ve anne dostu şehir kapsamında başta hamile kadınlar olmak üzere pozitif ayrımcılık yapılmış, sağlığa yönelik toplumsal alt yapıyı geliştirici çalışmalar yapılmıştır.

3. Kentsel Yaşam Kalitesi Politikaları kapsamında enerji tüketiminde tasarruf teşvik edildi, Uzundere’ye ait değerlerin iyileştirilmesi ve kamu binalarının değerleri artırıcı yenileme ve onarım çalışmaları yapıldı, yöresel ağaç ve bitki türleri ile kamuya açık alanlarda peyzaj çalışmaları yapıldı, interaktif hizmetler geliştirildi, yerel ürünlerin üretimi ve pazarlanması desteklendi.

4. Tarımsal, Turistik, Esnaf ve Sanatkarlara Dair Politikalar kapsamında, esnaf ve sanatkarlara ait ürünlerin korunması ve tanıtılması sağlandı, geleneksel iş teknikleri ve zanaatkarlar korunma altına alındı, gastronomik eğitimler verildi, otel kapasitesi artırıldı.

5. Misafirperverlik, Farkındalık ve Eğitim için Planlar kapsamında şehri ziyarete geleceklere yönelik bir karşılama ve tanıtım görevlisi belirlendi, sakin şehir konusunda yöneticiler ve çalışanlara yönelik sürekli olarak eğitimler verildi, yerel demokrasi ve yönetime katılım konusunda çalışmalar yapıldı, konaklama ve lokanta ücretleri yazılı olarak belirlendi ve internet üzerinden duyuruldu.

6. Sosyal Uyum kapsamında, genç neslin istihdamına önem verildi. Çocuk dostu ve engelsiz şehir kapsamında çalışmalar yapıldı. Sivil Toplum Kuruluşları desteklendi. Yerel demokrasi ve halkın belediye yönetimine katılımları üzerinde çalışmalar yapıldı

7. Ortaklıklar: sakin şehir kapsamında düzenlenecek etkinlik ve projelere katılımlar sağlandı.

HAZIRLAYAN Ömer Yaşar Özgödek

About The Author