23 Temmuz 1882 yılında doğan Kazım Karabekir paşanın tam ismi Musa Kazım Zeyrek’dir. Babası Jandarma Albayı(Alaybeyi) olan Mehmed Emin Beydir. 1902 yılında Harbiye’den mezun oldu. 1905 yılında kurmaylığını alan Musa Kazım Enver Paşa ile birlikte İttihat ve Terakki Partisinin manastır şubesini kurdu.1909 yılında ortaya çıkan 31 Mart olayını bastırmak için kurulan harekat ordusunda görev aldı. Abdulhamit hal edildikten sonra onun tecrit edilme ve korunma vazifesini yürüten subaylardan biri oldu. 1914 yılında Fransaya gitti ve Paris savunma hattını gezdi. Burada Parisi korumak amacıyla inşa edilen tabyaları ve askeri mevzileri gezdi. Yurda döndüğünde çıkacak olan dünya savaşına kesinlikle girilmemesi gerektiği yönünde düşünce bildirdi. Çanakkale savaşlarına katıldı. Burada alçıtepeyi savunarak düşman ilerlemesini durduğu için kendisine Alçıtepe kahramanı unvanı verildi. Süleyman Askeri Bey’in yerine Irak Havalisi Kuvvetleri Komutanlığı’na ve Basra Valiliğine atandı. Bu görevinden sonra Kafkas cephesine görevlendirildi.
Erzurum’un Ermeni işgalinden kurtarılmasında önemli görevler alan Kazım Karabekir. Milli mücadelenin başlamasında ön ayak olan komutanlardan biridir. Erzurum Kongresinin toplanmasında önemli destek vermiş ve Mustafa Kemal paşaya Kolordumla birlikte emirinizdeyim paşam diyerek ona olan güvenini ve tam desteğini göstermiştir. Başta Kars olmak üzere birçok Türk yurdunu Ermeni mezalimi ve işgali altında kurtarmıştır. Mustafa Kemal Paşa, Nutuk’ta “Kâzım Karabekir Paşa ve adamları Kurtuluş Savaşı’nda canları pahasına savaşarak galip geldiler. Bu galibiyet sadece onların değil bütün Türk milletinin galibiyetidir.” diyerek onun başarılarını takdir etti.
Kurtuluş savaşından sonra askerlikten istifa ederek mebusluk görevinde bulunmuştur. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurucularından olan paşa İzmir suikast olayından dolayı İstiklal Mahkemesinde yargılanmış ve beraat etmiştir. 1945 yılında TBMM başkanlık görevine seçilen Kazım Karabekir 26 Ocak 1948 tarihinde geçirdiği bir kalp krizi ile vefat etmiş ve Ankara Cebeci şehitliğine defnedilmiştir.
Milli mücadele dönemine ilişkini birçok esere imza atan Kazım Karabekir Erzurum’da görev yaptığı esnada Erzurum ve çevresindeki tabyalar ve askeri mevzilerin Paris ve çevresinde incelemiş olduğu tabya ve savunma hatlarına olan benzerliğinden dolayı Erzurum’u doğunun Paris’i olarak nitelendirmiş ve bu askeri tabiri yıllarca Erzurum şehir tanımı olarak kullanılmıştır.
ŞULENUR DEMİR
DOĞUNUN PARİSİ TANIMINI YAPAN KAZIM KARABEKİR PAŞA
