YEŞİLİN BUĞUSUNDA DEMLENEN NOTA
Şehrimizin kültür dinamiklerinden olan Kıyasettin TEMELLİ 12.05.1935 yılında Erzurum’un kadim mahallelerinden olan Dere Mahallesinde, 8 kardeşin tek erkek kardeşi olarak dünyaya geldi. Dedesi ve babası bağlamanın atası olan kopuz ezgileri ile küçük Kıyasettin’i büyüttü. Halk Edebiyatımızda kopuz çalma geleneği Orta Asya ya dayandığı için Kıyasettin TEMELLİ’nin atalarının da Orta Asya’dan çıktığı, devrinin ilim meclisleri olan Buhara ve Semerkand da yoğrulduktan sonra Hoca Ahmet YESEVİ’nin Anadolu’ya açmış olduğu kapıdan Erzurum’a gelerek tarih sahnesindeki yârini almışlardır. Çocukluk yılları Cennetzade Caminin yanındaki ismini dedesinden alan Temelin Kahvehanesinde geçer. Küçük Kıyasettin için 9 yaş içteki duyguların ve sanat aşkının dışa yansıma yaşıdır. Muftü Solakzade den tasavvuf şerbetinin içilmesi ve fotoğrafçılık sanatına başlanılması yine bu yaşlardadır. O dönemlerde fotoğrafçılık sanatı zor ve külfetlidir. Kendi imkânları ile çekilen fotoğrafların banyosunu, kahvehanede yaptığı karanlık oda ile gerçekleştirir. 1950 Yılı Temelin Kahvehanesi sanat faaliyetinin başlangıç yılı olmuştur. Halk müziğine ait enstrüman çalma, ses korosu ve folklor kursları ile tüm Erzurum halkına kültürel hizmet vermektedir. Bu kültürel etkinlikler Temelin Kahvehanesi ardından Ses Gazinosu adı altında devam etmiş son olarak da bugünkü Temelli Kıraathanesi ile doruğa çıkmıştır. Artık faaliyetlere resmiyet kazandırmak için dernekleşme zamanı gelmiş ve Erzurum Musiki Konservatuarı ve Sporcu Yetiştirme Derneği kurulmuş ve bu dernek çatısı altında; Türk Sanat Müziği, Halk Müziği, Türk Tasavvuf Musikisi, Dini Musiki, Folklor (Erkek Halk Oyunları), Spor (Serhat Spor) dalların da başta Yoncalık Mahallesi olmak üzere tüm Erzurum halkına hizmet vermiş ve yetenekli gençleri kültür ve sanatla yoğurmuş hem de yeni iş imkân alanları oluşturmuştur.
Liseden mezun olunca Tapu Kadastro Müdürlüğünde Osmanlıca tapu senetlerini Türkiye Türkçesine çevirecek kadar Osmanlıcaya hakim biridir. Osmanlıcanın membaı ise yine Rahmetli Müftü Solakzadedir.
Artık hedef müziği TRT aracılığı ile yapmak, aynı zamanda yetiştirdiği onlarca insana iş istihdam alanları sağlamaktır. Bunu da gerçekleştirdi. TRT Türk Halk Müziği saz sanatçısı, Türk Sanat Müziği Koro Şefliği hizmetlerinde bulundu. Türk Halk Müziğinin kaynağı halk ozanları, yaşanmış halk hikâyeleri ve halk şiiridir. Türk Sanat Müziğinin kaynağı ise toplumun ileri gelenleri ve münevverlerdir. Farklı kesimlere hitap eden bu iki sanat dalını icra etmek toplumun her katmanında ben varım mesajını vermiştir.
Bu çalışma temposunun içinde insan kaynağı yine Temelli Kıraathanesidir. Vizyon ve misyon aynıdır. Gaye insan kazanmak ve topluma faydalı hale getirmekti. Yüksek İslam Enstitüsünde Türk Müziği alanında öğretim görevlisi olarak görev yaptığı dönemde Türk Müziği ile ilgili birçok kitabı Türkçeye çevirmiştir. 1995 Yılında Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bilimleri bölümünde Öğretim Görevlisi görevini başarılı bir şekilde sürdürdü. Sanatını siyasetle devam ettirmek istedi. Fakat sanat ve siyasetin farklı kulvarlar olduğunu anladı.
Kıyasettin TEMELLİ’nin bir ömre sığmayacak çalışmalarının kaynağında insanı kazanmak ve sanat icra ederek faydalı hale getirmek vardır. Akdüşmüş uzun düz saçlarını cebinde taşıdığı tarağı ile taraması sanatçılığının değil, insanlığının bir özelliği idi. Farklı siyasi düşünceye sahip insanları kültür ve ekonomik durumlarına bakmaksızın tek çatı altında barındırırdı. Ayrıştırıcı değil, birleştiricidir. Çünkü koca çınar’ın kökleri Orta Asya’dır. Yıkmak değil yapmak ilkesini edinmişti. Gündüz TRT de koro şefi, akşam Temelli Kıraathanesinde belinde garson önlüğü ile insanlığa hizmet ehlidir. Gaye ise Temelli Kıraathanesindeki kültürel havayı teneffüs edip evine dönmek. Gönül ne çay ister, ne çayhane. Gönül sohbet ister, çay bahane. Sanat ehli eliyle samimi bir yürekle demlenmiş bir çaydan bir yudum almak, günün yorgunluğunu alırdı. Sıkıntısı olanların sığınacak limanıdır. Kıyasettin TEMELLİ hayatı boyunca çalışmayı şiar edindi, pozitif düşündü ve hep mütevazılıkten yana oldu. Bir sonraki
günün programını, bir önceki günden yapardı. Doğru zamanda doğru yerde olmanın, bazen risk almanın bazende sabretmenin kazançlarını yaşadı. Tabiki başarılı bir iş hayatı için, huzurlu bir aile ve size destek olan bir eş gerekiyor. Sözlü ve filli davranışları ile örnek olurdu. Bilgi, cesaret ve sabırla problemlerin üzerine giderdi. Çalışma arkadaşları ile uyum içinde çalışırdı. Onlara karşı sempatik, samimi ve güler yüzlüdür. Her zaman saygı üzerine kurulu bir yaşantısı oldu. Hem sosyal hayatında hem de iş hayatında sesini yükselterek konuşmazdı. Hayatında her zaman bir B planı vardı. Risk almasını bilirdi. Karşılaştığı sorunlara yapıcı alternatif çözümler bulurdu. Doğru olduğunu bildiği konularda kararlı davranırdı. Zaman yönetimi harikaydı. Bir dakikanın bile boş geçmesi zarardır düşüncesine sahipti.
Bu kadar özelliğin bulunduğu bir insana günümüzde lider denir. Yaşadığı dönemde alanında liderdir. Bu gün büyük firmaların CEO’luk görevini üstlenen insanların özellikleri ile Kıyasettin TEMELLİ’nin özellikleri aynıdır. Ticaret hayatında CEO’dur. Ömrünün her basamağı tecrübeyle dolu bilge insandır. İnsanları hataları ile kabul eden erdeme sahiptir. Küskünleri barıştıran akil insandır. Yazmış olduğu yüzden fazla şiiri ile şairdir. Yapmış olduğu bestelerle bestekârdır. Kamu Kurumlarındaki başarılı yöneticiliği ile bürokrattır. Hizmet nimettir inancı ile iyi bir siyasetçidir. Ayrım gözetmeksizin eş, dost ve müşterilerinin sorunlarını dinleyen ve çözüm bulan bir danışmandır. Çocuk ve gençlerle iletişiminde uzman bir pedagogdur. Kıraathanesi için 53 maddelik yönetmeliğin içeriği adabı muaşeret kuralları, Kur’an ve sünnet çerçevesinde yazacak kadar ehli tasavvuftur. Önemli gün ve geceler için Türkiye’nin tanınmış sanatçılarını Erzurum’a getirecek kadar organizatördür.
Kökleri Orta Asya’ya dayanan bu kültür mirasını korumak ve sürdürmek başta Kıyasettin TEMELLİ’nin çocuklarına ve Erzurumlulara düşmektedir.
Ruhun şad olsun.
RECAİ HATTATOĞLU