DADAŞ FİLM YAPIMCISI KADİR KESEMEN

DADAŞ FİLM YAPIMCISI KADİR KESEMEN

Kadir Savun, Türk sinemasının sevilen, emektarlarından 1961 senesinde sinema hayatına başlamış, sayısız filmde değişik rollerin hakkını vererek oynamış bir sanatçı iken sanat hayatının on ikinci yılında çevirdiği bir filmin sahnesinde düşmüş ve sol tarafını bir kötürüm gibi çeke çeke evine gelmişti. Rahatsızlığı beynin sağ tarafında ortaya çıkan yumurta büyüklüğünde bir urdan kaynaklanmaktadır. Bir yıldır devam eden rahatsızlığı artık kendisini çalışamaz hale getirmiştir. O zamanki koşullara göre böyle bir ameliyatın yapılması küçük bir servet demektir. Sinema yıldızlarımızın o günkü koşullarda bu servete sahip olmaları çok zor olup, birçoğunun da sosyal güvencesi yoktur. Emek verdiği Yeşilçam sokağında kendini terk edilmiş gibi his etmektedir. İnsanlar Bu Kadar Nankör olabilir miydi? Çaresizlik ve terk edilmişlik duygusu kendisini sararken tek destekçisi ve teselli bulduğu ise hayat arkadaşıdır. Bu rahatsızlığından 1973 yılında şubat ayında yapılan bir beyin ameliyatı ile kurtulmuştur. Bu ameliyatın öyküsünü Kadir Savun 15 Ocak 1984 tarihli Hürriyet Gazetesinde gözlerden gönüllere düşenler bölümünde Hayır İnsanlık Ölmemiş! Manşeti altında şöyle anlatmıştır.

Osmanbey’in ara sokaklarındaki evime geldiğimde 38 yıllık eşim Nermin Hanım bana üzülmememi, kara günlerin geçeceğini, paramızın da olacağını, filmcilerin tekrar kapımızı çalacağını, elbette bu kadar kötünün arasında iyisinin de var olduğunu, beni unutmayacak bir vefalı bir yapımcının var olduğunu Allahtan ümit kesmememi söyleyerek teselli ediyordu. Bu çaresiz anda kapı çalındı. Gelen Dadaş Film’in sahibi Kadir Kesemendi. Kendisini görünce koca bir çocuk gibi gözyaşı dökmeye başlarken bana dostluk arkadaşlık böyle kara günde belli olur dedi ve her zamanki insancıl haliyle konuşarak –“Baba arkanda ben varım. Hem de tüm servetimle, senin gibi bir Kadir Savun Türk sinemasına kolay kolay gelmez, senin gibi insan adam da kolay kolay gelmez. Hadi doktora gidiyoruz” Demek ki insanlık ölmemiş, Demek ki iyiler tükenmemiş daha diye düşündüm. Hastane masraflarını duyduğumda bana bak Kadir dedim ben bu kadar parayı sana ömrüm boyunca ödeyemem dedim. Kadir Kesemen az bulunur bir vefa duygusu içinde fısıldadı.-“Baba, sen sağlığına kavuş diye ben bu paranın yüz mislini düşünmeden harcarım.”

Bu öykünün kahramanı Kadir Kesemen 1927 yılında Ramazan ayının kadir gecesinin denk geldiği 30/ 31 Mart gecesi dünyaya geldi. Bu yüzden kendisine kadir ismi verildi. Halit ve Cevahir çiftinin 9 çocuğundan biri olan Kadir sekizinci ve aynı zamanda son erkek çocuğu olarak çok sevildi. Babası Halit Bey hali vakti yerinde olan bir tüccar idi. Yeğen Ağa Mahallesinde bulunan doğduğu ve büyüdüğü on üç odalı iki katlı konak, kaderin bir cilvesi olacak ki Gazi İlkokulunun sinema salonu yapılması için kamulaştırılarak yıkılmıştır. Günümüzde bu sinema salonu da yıkılmış yeri boş bir arsa olarak kalmıştır.

Kadir Kesemen askerlik vazifesini yerine getirmek için 1949 yılında İstanbul’a gitti. İstanbul’da askerlik vazifesini yaparken Yeşilçam da sinema sektöründe çalışan arkadaşlar edindi. Onların tavsiyeleri ile sinema salonlarına yabancı film satan bir büroya iş başvurusu yaptı ve askerlik sonrası sinema sektörüne girdi. Sinema işletmecileri, hemen peşine ise yeşil çamda film yapımcıları, yönetmenler, senaristler ve aktörlerden oluşan bir çevre edindi. Bu çevrece çok sevinen Kadir Kesemen Erzurum’da arkadaşı olan sinemacı Cahit Gürpınar’ın film yapımcısı olma fikrini benimsedi ve yeşilçamdan arkadaşı olan ve çirkin kral diye anılan Yılmaz Güneyin kendi filmlerini çevirme düşüncesiyle bu fikri birleştirerek Dadaş Filmi kurma teklifini Yılmaz Güney ve Cahit Gürpınar’a sundu. Böylece bu üç arkadaşın ortak girişimi ile Dadaş Film 1965 yılında kuruldu. Aynı yıl Yılmaz Güney’in senaryosunu yazdığı ve oynadığı “yedi dağın aslanı”, ” kovboy ali”, “hudutların kanunu”, “eşrefpaşalı” gibi filmlerin yapımcılığını üstlendi. . Atıf yılmaz, Ömer Lütfi Akad, Erdoğan Tokatlı gibi önemli yönetmenlerle çalıştı. Son filmi Turgut Özakman’ın senaryosunu yazdığı Yılmaz Atadeniz’in yönettiği “kanije kalesi”dir. Seyircilerin en çok aklında kalan filmleri ise baş rolünü Fatma Girik’in üstlendiği Boş beşik ve Orhan Gencebay’ın başrolünü üstlendiği ve aynı zamanda ilk sinema filmi olan Bir Teselli ver filmidir. Bir Teselli ver filminin galası Erzurum’da yapılmıştır. 1971 yılında Saltuk filmi kurmuş ve kardeşi Yusuf Kesemen ile birlikte Dadaş Sinemasının işletmeciliğini de yapmıştır. Daha sonra Türk Kan video şirketini kurarak sinema filmlerini video haline getirtmiştir.

Tarihi filmlere önem veren Kadir Kesemen yakın çevresine her zaman tarihini bilmeyen benliğini yitirir, Türk’ün büyüklüğünü ancak Türk Tarihini bilerek anlayabiliriz demiştir. Bundan olacak ki 1969 Yılında Ses Dergisinin düzenlediği Sinema yıldızı yarışmasında keşfederek sinema sektörüne kazandırdığı Serdar Gökhan’a genellikle tarihi konulu filmler çektirmiştir. Yakın arkadaşı yönetmen Ömer Lütfü Akad Sinema tarihini anlattığı 3 Mart 1997 tarihli bir söyleşisinde Kadir Kesemen’in film sektöründe başarılı olmasını değerlendirirken “Kendisini heyecanlandıran, güldüren ve ağlatan filmlere yatırım yapar çünkü o Anadolu’dan gelen halk çocuğudur.” Demiştir.

Kadir Kesemen 16 Mart 1986 tarihinde prostat rahatsızlığından dolayı İstanbul’da vefat etmiş ve orada defnedilmiştir. Geride biri kız diğeri erkek iki evlat bırakmıştır. Kendisine Allahtan rahmet diler ve Erzurumlu bu sinema yatırımcısının bir sinema salonuna isminin verilmesini öneririz.

FİLMLERİ:

•Son Akın 1982,

•Kanije Kalesi 1982,

•Hora Geliyor Hora 1976,

•Üç Gelin Altı Damat 1975,

•Turhanoğlu 1975,

•Şirvan 1974,

•Gün Akşam Oldu 1974,

•Dövüşe Dövüşe Öldüler 1974,

•Dertli Gelin Şirvan 1974,

•Beyto 1974,

•Yaban 1973,

•Ölüm Nöbet Bekliyor 1972,

•Irmak 1972,

•Akma Tuna / Estergon Kalesi 1972,

•Kadırgalı Ali 1971,

•Kadifeden Kesesi 1971,

•Cımbız Ali / Yırtık Niyazi 1971,

•Bir Teselli Ver 1971,

•Asya’nın Tek Atlısı Baybars 1971,

•Yemen’de Bir Avuç Türk 1970,

•Kralların Kaderi 1970,

•Kan Yağmuru 1970,

•Şirvan 1969,

•Sarı Kurdelam Sarı 1969,

•Beyaz Mendilim 1969,

•Kızılırmak Karakoyun 1967,

•Kozanoğlu 1967,

•Eşkiya Celladı 1967,

•Bana Kurşun İşlemez 1967,

•Şehzade Murat ve Gülnaz Sultan 1966,

•Çingene 1966,

•Zalimler 1966,

•Yedi Dağın Aslanı 1966,

•Kır Atlı Efe 1966,

•Kovboy Ali 1966,

•Karacaoğlan 1966,

•Kanunsuz Dağlar 1966,

•Hudutların Kanunu 1966,

•Eşrefpaşalı 1966,

•Ağaların Savaşı 1966,

ERZURUMLULAR